Zie een octrooiaanvrage als een tweetrapsraket

Stel: je hebt een origineel idee uitgewerkt tot een product of proces waarvan de techniek onderscheidend is. Je ziet dat het product of proces marktpotentie heeft en je wilt er bedrijfsmatig de vruchten van plukken. Dan kun je door het aanvragen van octrooi het succes van de uitvinding op de markt aanzienlijk bevorderen. Het is nuttig om hierbij het traject van indiening van de octrooiaanvrage tot aan een uiteindelijke octrooiverlening als een tweetrapsraket te beschouwen.

De verlening van een octrooi vergt een beoordeling van de uitvinding door de overheid, waarbij de octrooigemachtigde met de overheid een discussie voert over de technische inhoud. Vanaf het moment van indienen van een aanvraag duurt het in Nederland ongeveer anderhalf jaar voordat een octrooi wordt verleend. Met een verleend octrooi kan de octrooihouder aanzienlijke invloed uitoefenen binnen de markt, omdat hij zijn octrooirecht als juridisch wapen kan inzetten tegenover anderen.

Het is echter niet zo, dat je tijdens de beoordelingsfase moet afwachten wat de precieze uitkomst zal worden. Door het indienen van de aanvrage verkrijg je namelijk bepaalde rechten, die je goed kunnen helpen bij het naar de markt brengen van je uitvinding.

Trap 1: basale rechten na indiening van een octrooiaanvrage

Het indienen van een octrooiaanvrage geeft je direct de volgende basale rechten: 

● de know-how omtrent de uitvinding is op een internationaal erkende manier vastgelegd, én

● de aanvrager krijgt een jaar lang de tijd om ook in andere landen octrooi aan te vragen voor de uitvinding waarvoor de datum van de eerste octrooiaanvrage geldt.

Omdat de know-how omtrent de uitvinding in de octrooiaanvrage is vastgelegd, hoef je je na indiening van de octrooiaanvrage geen zorgen te maken dat een concurrent met jouw uitvinding aan de haal gaat. Er is immers vastgelegd op welke datum jij de rechten op de uitvinding hebt geclaimd. Daarbij geldt tevens dat deze rechten een jaar lang ook nog naar andere landen mogen worden uitgebreid. 

De indiening van een octrooiaanvrage maakt het dus een stuk eenvoudiger en minder risicovol om over de uitvinding te spreken met investeerders, mogelijke producenten en eventuele afnemers.

Behalve deze beschermende werking van een octrooiaanvrage, snijdt het mes nog aan een tweede kant. Geïnteresseerde partijen weten niet alleen dat jouw rechten degelijk zijn vastgelegd. Ze kunnen mogelijk mede profiteren van een bijzondere marktpositie die voor de uitvinding zal ontstaan, wanneer in de toekomst een octrooi wordt verleend. 

Trap 2: de voordelen na verlening van een octrooirecht 

Zodra octrooi is verleend, bezit je een verbodsrecht waarmee je anderen kan verbieden om jouw uitvinding toe te passen. Voor het toepassen van de uitvinding heeft een ander expliciet toestemming van de octrooihouder nodig. Je kunt als octrooihouder dus bepalen welke partijen de markt mogen betreden met de uitvinding, en zodoende een aanzienlijke invloed uitoefenen op de verhoudingen in de markt.

De expliciete toestemming van een octrooihouder aan een andere partij wordt meestal vastgelegd in de vorm van een licentieovereenkomst. Daarin is gespecificeerd welke vergoeding de octrooihouder ontvangt van de andere partij voor het toepassen van de uitvinding.

Een verleend octrooi en de daaraan gerelateerde licentiecontracten vormen in zo’n situatie een belangrijke economische waarde voor de onderneming. Daarnaast geeft een verleend octrooi de uitvinding vaak een verhoogde status binnen de betreffende markt. 

Het is dus nuttig om voor ogen te houden dat je bij het aanvragen van een octrooi in feite een tweetrapsraket opstart. Hierbij is het verkrijgen van een octrooi het einddoel, terwijl al direct na indiening van de octrooiaanvrage basale rechten op je uitvinding zijn gevestigd. Het zijn deze basale rechten die je de belangrijke praktische vrijheid bieden om jouw product of proces succesvol in de markt te introduceren.